Jan Kochanowski - Tren XIII, Ebook, Lektury szkolne - ebook
[ Pobierz całość w formacie PDF ]
Na podstawie: Jan Kochanowski, Treny, Drukarnia Łazarzowa,
wyd. , Kraków,
Wersja lektury on-line dostępna jest
Ten utwór nie jest chroniony prawem autorskim i znajduje się
w domenie publicznej, co oznacza, że możesz go swobodnie wy-
korzystywać, publikować i rozpowszechniać.
JAN KOCHANOWSKI
Tren XIII
¹
Moja wdzięczna² Orszulo, bodaj ty mnie była
Albo nie umierała lub sie nie rodziła.
Małe pociechy płacę wielkim żalem swoim
Za tym nieodpowiednym pożegnanim³ twoim.
Omyliłaś mię⁴ jako nocny sen znikomy⁵,
Który wielkością⁶ złota cieszy zmysł⁷ łakomy⁸,
Potym nagle uciecze⁹, a temu na jawi¹⁰
Z onych skarbów jeno chęć a żądzą¹¹ zostawi.
Takeś ty mnie, Orszulo droga, uczyniła:
Wielkieś nadzieje w moim sercu roznieciła,
Potymeś mię smutnego nagle odbieżała¹²
I wszytki moje z sobą pociechy zabrała.
Wzięłaś mi, zgoła mówiąc¹³, dusze połowicę¹⁴,
Ostatek przy mnie został na wieczną tesknicę¹⁵.
Tu mi kamień, murarze, ciosany połóżcie,
A na nim tę nieszczesną pamiątkę¹⁶ wydróżcie¹⁷:
ORSZULA KOCHANOWSKA TU LEŻY, KOCHANIE¹⁸
OJCOWE ALBO RACZEJ PŁACZ I NARZEKANIE.
¹W przypisach gwiazdką oznaczono wyrazy, które są używane do dziś, ale których znaczenie w
Tre
n
jest odmienne od znaczenia obecnego.
²
n
* (starop.) — miły, przyjemny.
³
enn
(starop. forma N.) — pożegnaniem;
neen enn
: z powodu
tego nie zapowiedzianego, niewłaściwego pożegnania.
⁴
(starop.) — zwiodłaś mnie, zmyliłaś mnie.
⁵
en n
— znikający, nieuchwytny.
⁶
e
* — wielka ilość.
⁷
— tu w znaczeniu ogólnym: zmysły.
⁸
(daw.) — pożądliwy, chciwy.
⁹
ee
(forma starop.) — ucieknie.
¹⁰
n
(forma starop.) — na jawie.
¹¹
(starop.; tu forma B. lp: żądzą) — namiętne pragnienie.
¹²
e
(forma starop.) — odbiegła; por. „bieżeć” [np. Tren XVI: „śmierć (…) k nam bieży”].
¹³
— mówiąc bez ogródek, mówiąc wprost.
¹⁴
e
(starop.) — połowę duszy.
¹⁵
en
(starop.) — tęsknota, żal.
¹⁶
* (daw.) — upamiętniający znak (dziś znaczenie węższe);
nen
: znak
świadczący o nieszczęściu i upamiętniający je.
¹⁷
re
(forma starop.) — wyżłóbcie, wyryjcie, wydrążcie.
¹⁸
ne
— przedmiot miłości, a zarazem miłość.
OPAKEŚ TO, NIEBACZNA¹⁹ ŚMIERCI, UDZIAŁAŁA²⁰:
NIE JAĆ ONEJ, ALE MNIE ONA PŁAKAĆ MIAŁA.
¹⁹
nen
(starop.) — nie mający baczenia na coś, czyli nie zwracający na coś uwagi, nieuważny,
tu: nie przestrzegający ustalonego porządku rzeczy.
²⁰
e
(starop.) — postąpiłaś na opak, przewrotnie, wbrew naturalnemu porząd-
kowi rzeczy.
Tren XIII
[ Pobierz całość w formacie PDF ]