Jak odkrywac 2 Charakterystyka, kl II
[ Pobierz całość w formacie PDF ]
I. CHARAKTERYSTYKA STRATEGII WSPIERANIA
ZDOLNOŚCI DZIECI
1. Cele zajęć
U podstaw opisywanej propozycji leży założenie, że kształcenie zintegrowane powinno po-
zwolić na równoległe rozwijanie wiedzy specjalistycznej i ogólnej. Dlatego celem zajęć jest:
rozwijanie zdolności i zainteresowań ujawnianych przez uczniów,
pobudzanie zaangażowania i motywacji badawczej,
przygotowanie do przejmowania przez uczniów odpowiedzialności za proces uczenia się,
aktywnego konstruowania własnej wiedzy,
wspieranie twórczości i myślenia krytyczno-refleksyjnego uczniów,
zaangażowanie rodziny, szkoły oraz środowiska lokalnego w promocję zdolności dzieci
– budowanie systemu wsparcia dla uczniów zdolnych.
z
z
2. Realizacja zajęć
Realizacja przedstawionych zajęć wymaga przeznaczenia na ten cel około dwóch godzin
lekcyjnych (90 minut) w tygodniu. Zajęcia nawiązują do tematyki realizowanej w pakiecie
edukacyjnym
Wesoła szkoła i przyjaciele. Edukacja wczesnoszkolna w klasie 2.
, będąc do-
pełnieniem i rozwinięciem proponowanych w nim zagadnień.
3. Struktura poradnika
Prezentowany przewodnik zawiera scenariusze trzydziestu zajęć (podzielonych na dzie-
sięć części, odpowiadających ośmiu wyróżnionym inteligencjom oraz zajęciom wprowadza-
jącym i kończącym cykl). Przewidziano następujące rodzaje zajęć:
specjalistyczno-kompilacyjne
– sześć zajęć wspierających zdolności i zainteresowania
uczniów,
wykorzystujące metodę projektów
w rozwijaniu wielorakich inteligencji
– osiem za-
jęć związanych z samodzielnym realizowaniem tematu przez uczniów (wersja I) bądź
z przygotowaniem się ich do spotkania z ekspertem lub do wizyty w instytucjach, których
funkcjonowanie związane jest z wykorzystywaniem określonego zakresu zdolności spe-
cjalistycznych (wersja II),
wspierające
– osiem zajęć rozwijających koncentrację uwagi, twórczość i myślenie kry-
tyczne, wyobraźnię oraz zdolności poznawcze uczniów,
poświęcone wyróżnionej inteligencji
– osiem tzw.
Dni inteligencji
, w których dominuje
jeden typ zdolności (wersja I), lub spotkania z osobami wykonującymi zawód wykorzy-
stujący wyróżniony typ zdolności bądź wizyty w instytucjach związanych z daną inteli-
gencją (wersja II).
Schemat organizacyjny oraz szczegółowe tematy zajęć w klasie drugiej zostały przedsta-
wione w poniższej tabeli.
z
z
z
7
z
z
z
z
Schemat organizacyjny zajęć w klasie drugiej
Proponowany
termin realizacji
zajęć
Nr
zajęć
Rodzaj zajęć
Tematyka zajęć
1
specjalistyczno-
-kompilacyjne
Utrwalamy wakacyjne wspomnienia
wrzesień
(3 zajęcia)
2
kształtujące współpracę
Wakacyjne podróże
3
wykorzystujące metody
projektowe
Jak planować pracę metodą projektową?
(planowanie zajęć, ustalanie form, organizacja)
4
wykorzystujące metody
projektowe
Które odkrycia i wynalazki zmieniły nasze życie?
5
wpierające myślenie
twórcze i krytyczne
Pomysły i ich zastosowanie
październik
(4 zajęcia)
specjalistyczno-
-kompilacyjne
6
Młodzi odkrywcy
7
poświęcone inteligencji
naukowej
Dzień nauki – odkrycia, wynalazki i eksperymenty
8
wykorzystujące metody
projektowe
Jak założyć klasową/szkolną wypożyczalnię?
listopad
(3 zajęcia)
9
wpierające myślenie
twórcze, logiczne
i matematyczne
Matematyczna wypożyczalnia zadań
10
poświęcone inteligencji
matematyczno-
-logicznej
Dzień matematyczny – liczby, miary i jednostki
w naszej wypożyczalni
11
wykorzystujące metody
projektowe
Jak pomóc innym zorganizować akcję charytatywną/
/pomocy?
grudzień
(2 zajęcia)
poświęcone inteligencji
społecznej
Dzień inteligencji społecznej – akcja wsparcia –
potrzeby, pomysły, pomoc
1
12
13
wykorzystujące metody
projektowe
Jak stworzyć, wydać i zareklamować gazetkę
klasową?
14
wpierające myślenie
twórcze i krytyczne
Twórczość literacka
styczeń
(4 zajęcia)
specjalistyczno-
-kompilacyjne
15
Nasza gazetka
16
poświęcone inteligencji
językowej
Spotkania z literaturą – wiersze, opowiadania
i reportaże w naszej gazetce
8
Proponowany
termin realizacji
zajęć
Nr
zajęć
Rodzaj zajęć
Tematyka zajęć
17
wpierające pamięć
i koncentrację uwagi
Moje zmysły
–
widzę, słyszę, czuję i… zapamiętuję
luty
(2 zajęcia)
poświęcone inteligencji
intrapersonalnej
18
Dzień mnemotechnika – oko, ucho i dłoń
2
19
wykorzystujące metody
projektowe
Jak założyć szkolną rozgłośnię radiową i nagrać
utwór muzyczny?
marzec
(3 zajęcia)
20
specjalistyczno-
-kompilacyjne
Radio „Wesoła szkoła i przyjaciele”
21
poświęcone inteligencji
muzycznej
Dzień muzyczny w radiu Wesołej szkoły
22
wykorzystujące metody
projektowe
Jak ulepszyć swoją miejscowość?
23
wpierające twórczość
wizualną
Domy pełne wyobraźni
kwiecień
(4 zajęcia)
specjalistyczno-
-kompilacyjne
24
Moja miejscowość
25
poświęcone inteligencji
wizualno-przestrzennej
Dzień architekta – planowanie, aranżacja, mapy
3
26
wykorzystujące metody
projektowe
Jak zorganizować kurs tańca?
maj
(4 zajęcia)
27
wpierające twórczą
ekspresję ruchową
Tańce z rekwizytami
28
poświęcone inteligencji
ruchowej
Dzień tańca – występy, prezentacje, pokazy
29
specjalistyczno-
-kompilacyjne
Kronika klasy
czerwiec
(2 zajęcia)
wpierające koncentrację
uwagi, myślenie
logiczne i twórczość
30
Wiadomości od nas
1
1
Wmiarę możliwości do akcji powinni włączyć się uczniowie ze starszych klas, przedstawiciele samorządu
szkolnego, rodzice i inni dorośli.
2
Zajęcia otwarte dla rodziców lub uczniów z innych klas.
3
Dzień architekta może być połączony z dodatkowymi zajęciami plenerowymi, związanymi ze zwiedza-
niem własnej miejscowości, poszerzaniem wiadomości o niej. Uczniowie z poszczególnych grup mogą
w trakcie tej wycieczki pełnić funkcje ekspertów. Wycieczkę można dokumentować zdjęciami, szkicami
lub filmem.
9
4. Schemat i struktura zajęć
Zajęcia specjalistyczno-kompilacyjne
W zajęciach specjalistyczno-kompilacyjnych wyróżniono osiem obszarów, których do-
tyczyć będzie edukacja dziecka. Są to następujące dziedziny: językowa, matematyczno-
-logiczna, muzyczna, naukowa, ruchowa, wizualno-przestrzenna, społeczna, intrapersonalna.
Scenariusze przeprowadzane powinny być według następującego schematu:
wprowadzenie
– zajęcia rozpoczynają się wprowadzeniem w tematykę aktywności;
podział na grupy
– nauczyciel tworzy tyle grup, ile zespołów wyróżnił po zajęciach
diagnostycznych (nie zawsze musi być ich osiem); rozdaje uczniom w grupach zadania
do wykonania;
zadania w grupach I (według dominującej inteligencji uczniów
) – tematyka zadań jest
zgodna z wyróżnionymi inteligencjami (wiodącymi u danego dziecka), a dzieci pracują
równolegle
1
(10 min);
prezentacja
wszystkich grup na forum całej klasy, która obejmować może: wypowiedzi,
pytania, rozmowę, ekspozycję prac, notatkę i ocenę;
zabawa wspierająca
–
związana z ogólnym rozwojem dziecka, jego koncentracją uwagi,
relaksacją, emocjami i motywacją; uczestniczą w niej wszyscy uczniowie;
zadania w grupach II (według tzw. drugiej najsilniej zaznaczającej się inteligencji
uczniów)
– nauczyciel tworzy grupy, biorąc pod uwagę inteligencję nieco słabiej zazna-
czoną w profilu dziecka (tzw. druga najsilniej zaznaczająca się inteligencja) lub jego za-
interesowania i wybory; dzieci mogą wybrać grupę samodzielnie; na tę część nauczyciel
przeznacza także około 10 minut;
prezentacja
pracy grup na forum całej klasy;
zakończenie
– zajęcia kończy pięciominutowa zabawa dla wszystkich dzieci, która może
być przeprowadzona w formie pracy domowej.
Proponowane zadania mają oznaczony poziom trudności:
* łatwe; ** średnio trudne; *** bardzo trudne oraz formę organizacyjną: PG – praca w gru-
pie; PI – praca indywidualna
2
.
Scenariusze zajęć kompilacyjnych kończy
pula zadań dodatkowych
3
(ponad dwieście
zadań o różnym stopniu trudności), które można wymiennie stosować na zajęciach. Zabawy
te mogą także służyć nauczycielowi przez cały rok nauki jako dopełnienie zajęć podsta-
wowych (mogą dostarczyć pomysłów do indywidualnych zadań przydzielanych dzieciom
uzdolnionym).
z
z
z
z
z
z
z
z
1
Jeżeli w jednej grupie jest więcej niż sześć osób, to dzielimy dzieci na dwa zespoły pracujące nad tym
samym zadaniem.
2
Zadania w formie pracy indywidualnej polecane są dla dzieci preferujących ten sposób pracy oraz dla tych,
które jako jedyne reprezentują dany typ inteligencji.
3
Zadania (zazwyczaj o średnim stopniu trudności), które opisane zostały w pierwszej części scenariusza,
można zamieniać, jeżeli poziom uzdolnień dzieci jest zróżnicowany.
10
Zajęcia wykorzystujące metodę projektów
Zajęcia tego typu polegają na tym, że uczniowie samodzielnie planują, realizują i prezen-
tują wybrane zadanie. Projekt to metoda pogłębionych badań wykorzystujących praktyczne
zastosowania umiejętności i zdolności uczniów. Podczas pracy nad projektem kształtują oni
i doskonalą następujące umiejętności: poszukiwania, rozwiązywania problemów oraz przy-
gotowywania publicznych wystąpień.
WERSJA I
Stosowanie tej strategii odbywać się powinno w następujących etapach:
1.
Przyjęcie tematu, w którego zakresie będzie realizowany projekt
oraz
ustalenie szcze-
gółowych zadań
.
Nauczyciel może w tej fazie określić zestaw tematów do opracowania
przez poszczególne grupy uczniów. Może także zainspirować ich do tworzenia własnych
zadań i zadawania pytań. Problemy mogą być wyrażone za pomocą pytania lub w formie
zadań wymagających pokonania jakiejś trudności o charakterze praktycznym lub teore-
tycznym. Zadania dla uczniów powinny spełniać trzy kryteria:
a.
wzbudzać ich zainteresowanie,
b.
być możliwe do zrealizowania,
c.
mieć skutki prorozwojowe.
Temat ma być na tyle szeroki i elastyczny, aby umożliwić realizację różnych zaintere-
sowań, a także wykorzystać umiejętności i zdolności wszystkich dzieci. Powinien być
związany z możliwościami i wiedzą uczniów, uwzględniać ich doświadczenia, zachęcać
do obserwowania wartościowych zjawisk, śledzenia zmian oraz procesów zachodzących
w najbliższym otoczeniu.
2.
Tworzenie grup, wybór przedstawicieli grupy.
3.
Określenie harmonogramu projektu
– terminów, szczegółowych zadań, planu pracy
grup, sposobu prezentacji.
4. Realizacja projektu
– na tym etapie nauczyciel powinien:
zorientować się, jakimi materiałami, związanymi z danym projektem, dysponuje,
organizować działalność badawczą dzieci,
stwarzać uczniom możliwości samodzielnego poszukiwania sposobów rozwiązywania
problemów, działania, odkrywania, uczenia się,
umożliwiać korzystanie z różnych źródeł wiedzy i informacji (czytelni, biblioteki szkol-
nej, nowoczesnych mediów),
umożliwiać pracę w grupach, w której trakcie dzieci będą miały okazję do argumen-
towania własnego stanowiska, nawiązywania i podtrzymywania kontaktów z innymi,
negocjowania i dążenia do osiągania porozumienia,
zapewniać bezpieczeństwo i ograniczać do minimum ryzyko w przypadku samodziel-
nej pracy uczniów (dotyczyć to może wykorzystania narzędzi, przyrządów, literatury
i środków multimedialnych, jak również kontaktu z dorosłymi).
W metodzie projektów
nauczyciel
może przyjąć rolę: dyrektora (inicjując działania, kon-
trolując i oceniając efekty pracy uczniów); koordynatora (inspirującego pracę dzieci oraz
czuwającego nad jej przebiegiem); facylitatora (pobudzającego dzieci do działania, dora-
dzającego, przysłuchującego się i wzmacniającego aktywność grup, nieraz wskazującego
trudności oraz problemy, prowokującego do aktywności); „korzystającego ze sposobności”
z
z
z
11
z
z
z
[ Pobierz całość w formacie PDF ]