JaÅ‚owiec pospolity, 💞 Ziołolecznictwo
[ Pobierz całość w formacie PDF ]
Jałowiec pospolity
52a] Jałowiec pospolity- Juniperus communis
Inne nazwy: jodłowiec.
Surowcem leczniczym są szyszkojagody.
Szyszkojagody zawierają olejek eteryczny, gorzki związek juniperynę, kwasy organiczne [jabłkowy, mrówkowy, octowy], żywice, garbniki, woski, gorycze, sole mineralne, wit C, barwniki i cukry.
Jałowiec znany już był w starożytności. W średniowieczu uważano jałowiec za lek wszechstronnie działający. Z jałowcem łączono wiele wierzeń i zabobonów- chronił przed czarami, odpędzał złe
moce. Odwar z korzeni leczył liszaje i wysypki.
W medycynie stosowane są głównie owoce, rzadziej olejek otrzymywany z owoców lub drewna.
Jałowiec ma działanie moczopędne, żółciopędne, antyseptyczne, pobudzające trawienie, wiatropędne
i bakteriobójcze.
Zewnętrznie używany jest przy leczeniu ropni i czyraków jak również jako środek rozgrzewający poprzez przekrwienie skóry w reumatyzmie [olejek lub maść] oraz przy zapaleniu korzonków nerwowych.
Naparem z jagód jałowca płucze się jamę ustną dla pozbawienia jej nieprzyjemnego zapachu.
Jałowiec często bywa stosowany w formie mieszanek- szczególnie moczopędnych i żółciopędnych [Cholagoga I i III]. Wchodzi też w skład leków homeopatycznych.
W warunkach domowych dla pobudzenia apetytu i lepszego trawienia można sporządzić odwar- 1 łyżeczkę owoców zalać 1 szkl wody, zagotować, po 15min przecedzić i pić 2-3 razy dziennie – 1 łyżkę po jedzeniu.
Przy bólach gośćcowych i nerwobólach oraz przy zapaleniu korzonków nerwowych można
stosować okłady z naparu, maść lub nalewkę.
Przy wypryskach przemywa się skórę naparem z jałowca, a dla pozbycia się niemiłej woni z ust należy żuć po 4 jagody dziennie.
Jałowiec wykazuje działanie odtruwające, ułatwia wydalanie ubocznych produktów przemiany materii.
Uwaga: należy go używać z umiarem, ponieważ może podrażniać nerki i wywołać krwiomocz, a stosowany zewnętrznie - spowodować zapalne stany skóry z obrzękami.
52b] Jałowiec pospolity
Od tysięcy lat stosowany w medycynie ludowej różnych krajów jako środek rozkurczowy i moczopędny, który pobudza czynność oskrzeli i przewodu pokarmowego, przyspiesza przemianę materii i łagodzi bóle reumatyczne.
Uwaga: Jałowca nie można stosować stale, gdyż jako środek moczopędny mógłby podrażniać nerki, dlatego u osób chorych na nerki i u kobiet w ciąży zaleca się ostrożność.
Szyszkojagody działają odwadniająco i zmniejszają obrzęki zwłaszcza przy żylakach kończyn
dolnych.
Herbata: należy pić 2 razy dziennie filiżankę, jednak nie dłużej niż 4 tygodnie.
52c] Jałowiec pospolity
Dla celów leczniczych zbiera się szyszkojagody zwane popularnie jagodami.
Szyszkojagody zawierają duże ilości olejku eterycznego, flawonoidy, goryczki, kwasy organiczne, żywice i sole mineralne.
Działanie: moczopędne, żółciopędne, żołądkowe, wykrztuśne.
Szyszkojagody zwiększają ilość wydalanego moczu i dezynfekują drogi moczowe.
Mogą być pomocne w leczeniu ludzi z upośledzoną czynnością nerek, z obrzękiem pochodzenia nerkowego sercowego oraz w leczeniu kamicy moczowej.
Uwaga: Dawki jałowca powinny być umiarkowane, bowiem zbyt duże dawki mogą uszkodzić nerki.
Związki zawarte w szyszkojagodach jałowca pobudzają wydzielanie żółci i soków trawiennych w przewodzie pokarmowym, czym przyczyniają się do poprawy trawienia.
Przeciwdziałają nadmiernej fermentacji w jelitach.
Uwaga: Przeciwwskazane jest stosowanie wyciągów z jałowca w ostrych chorobach zapalnych przewodu pokarmowego, w zaostrzonej chorobie wrzodowej, w ciężkich chorobach nerek oraz wątroby, a także w ciąży.
Olejek uzyskiwany z szyszkojagód może być stosowany zewnętrznie - znosi bóle m.in. stawowe, korzonkowe i nerwobóle.
Owoce jałowca mogą być dodawane do mieszanek ziołowych o działaniu moczopędnym, pobudzającym trawienie.. Wchodzą w skład mieszanek Cholagoga I i II.
Olejek jałowcowy wchodzi w skład leku Spiritus Angelicae Compositus oraz Linimentum Saponato-Camphoratum używanych do nacierania.
Napar: 1 łyżkę jagód zalać 1 szkl wrzątku i odstawić pod przykryciem na 15min. Pić w 2-3 porcjach
w ciągu dnia po posiłkach.
52d] Jałowiec pospolity
Wskazania lecznicze: artretyzm, białkomocz, bolesne miesiączkowanie, cukrzyca, dna, dolegliwości dróg moczowych, kamienie moczowe, nadfermentacja jelitowa, puchlina wodna, reumatyzm, skąpomocz, stwardnienie tętnic, zmęczenie ogólne i organiczne, nadczynność tarczycy.
Zewnętrznie: dermatozy, bóle zębów, niegojące się rany, owrzodzenia, trądzik, wypryski moknące, następstwa paraliżu.
Jałowca można używać do dezynfekcji mieszkania.
Jagody jałowca - świeże, suche lub gotowane są skuteczne przy nieprzyjemnym oddechu i zgadze.
Żucie kilku jagód dziennie [2 razy] leczy artretyzm, reumatyzm i nieżyt dróg oddechowych.
Jagody gotowane w winie działają moczopędnie, rozpuszczają piasek, kamienie żółciowe i moczowe.
Uwaga: Nadmiar doustnych dawek z wyciągów jałowca jest szkodliwy dla zdrowia.
Olejek jałowcowy wciera się przy bólach gośćcowych, nerwobólach i zapaleniu korzonków nerwowych.
52e] Jałowiec pospolity
Skład chemiczny: Głównie olejek eteryczny z pinenami, również cukry, garbniki, flawonoidy, kwasy organiczne. W owocach także barwniki. W drewnie olejek eteryczny - lecz w małych ilościach.
Działanie: moczopędne, wykrztuśne, przeciw wzdęciom, pobudzające tworzenie soków
żołądkowych, żółciopędne, hamuje rozwój bakterii chorobotwórczych, wpływające na przekrwienie skóry.
Moczopędne działanie wywołane jest bezpośrednim drażnieniem nerek przez olejek eteryczny [lub
jego składnik - terpineol]
Wpływa też na przemianę materii, pobudza perystaltykę jelit, wydzielanie soków żołądkowych i żółci, działa przeciw wzdęciom i silnie bakteriobójczo.
Olejek eteryczny ma podobne właściwości, ponadto zwiększa przekrwienie skóry.
52f] Jałowiec pospolity
Szyszkojagody mają zapach silny, balsamiczny [szczególnie po roztarciu], smak słodki, później gorzkawy, cierpki.
Surowiec działa wykrztuśnie, żółciopędnie, pobudzająco na żołądek, moczopędnie i dezynfekująco
na drogi moczowe.
Znajduje zastosowanie do leczenia chorób przewodu pokarmowego, przy złym trawieniu, marskości wątroby, przy obrzękach.
Zewnętrznie jest używany do leczenia reumatyzmu i nerwobóli.
Ciekawostki
Podobno w czasie upału hektar jałowców wydziela do 30 kg lotnych substancji o działaniu antyseptycznym i bakteriobójczym, co stanowi swoisty rekord wśród drzew i krzewów iglastych.
Lecznicze właściwości jałowca cenione były już w starożytności. W tym celu wykorzystywano
szyszkojagody, liście i samo drewno.
Medycyna naturalna zaleca stosowanie jałowca w takich chorobach jak: artretyzm, cukrzyca i nadczynność tarczycy. Leki z jałowca można przyrządzać na wiele sposobów jako napary, wyciągi wodne i alkoholowe, nalewki, syropy, wino i piwo jałowcowe czy nawet powidła.
52g] Jałowiec pospolity
Surowiec: Owoce – szyszkojagody, a także drewno.
Owoce jałowca, podobne do borówek czernicy leśnej, są ciemnogranatowe i pokryte woskowym
nalotem. Owoc ten stosowany jest nie tylko w medycynie ludowej, ale powszechnie jako lek w różnych schorzeniach. Używany w różnych postaciach, najczęściej jako składnik różnych mieszanek ziołowych lub też jako przyprawa kuchenna.
Surowiec ma leśny zapach i słodki, gorzkawopalący smak. Owoce zawierają spore ilości olejku lotnego, 30% cukru inwertowanego, garbniki, związki żywiczne, gorycze, cenne glikozydy oraz
inne aktywne substancje i związki organiczne.
Jagody tego krzewu działają przede wszystkim przeciwzapalnie, bakteriobójczo i moczopędnie, dlatego surowiec ten stosuje się leczniczo jako środek moczopędny przy zapaleniach dróg moczowych.
Działając silnie moczopędnie. przyspiesza wydalanie z organizmu szkodliwych substancji przemiany materii, czyści krew odtruwając równocześnie cały organizm.
Owoce jałowca działają również żółciopędnie i pobudzająco na żołądek i wątrobę, dlatego stosuje się go przy różnych zaburzeniach trawiennych, przy niedomodze woreczka żółciowego i wątroby oraz do pobudzenia ruchu robaczkowego jelit.
Przygotowanie naparu: 1 łyżeczkę suszonych jagód zalać 1 szklanką zimnej wody, podgrzać aż do
zagotowania i odstawić do naciągnięcia. Pić 3 razy dziennie po łyżce.
Jałowiec wchodzi skład mieszanek Cholagoga I i III, które stosowane są przy schorzeniach wątroby i dróg żółciowych.
52h] Jałowiec pospolity - Juniperus communis
Surowcem jest owoc jałowca - Fructus Juniperi
Skład chemiczny: Szyszkojagody zawierają 2% olejku eterycznego, 40% cukrów, 0,5% żywic, 8% barwników, goryczkę - juniperynę - ok. 1%, flawonoidy, witaminy, sole mineralne, kwasy organiczne i garbniki. Olejek eteryczny zawiera pinen, kadinen, borneol, kamfen, junen (czynny diuretycznie), juniperol, terpineol. Ponadto w owocach i w igliwiu jałowcowym (niekiedy jest też wykorzystywany) występuje gwajakol i jego pochodne oraz krezol.
Przetwory z jałowca działają moczopędnie (hamują wchłanianie zwrotne jonów Na i Cl - działanie przeciwobrzękowe), żółciopędnie, odkażająco, wykrztuśnie; hamują nadmierny proces fermentacji zachodzący w jelitach, ułatwiają i poprawiają trawienie i wchłanianie mleczka pokarmowego, zwiększają wydzielanie soków żołądkowych, przyśpieszają obieg krwi, działają napotnie, likwidują zastoje żółci.
Wskazania: hipernatremia (nadmiar sodu), hiperchloremia, obrzęki zastoinowe, niewydolność wątroby, zaburzenia trawienie, nerwobóle, reumatyzm, zastoje krążeniowe, zaburzenia metabolizmu, choroby przeziębieniowe, skórne i zakaźne, nieprzyjemna woń z ust, nieżyty układu oddechowego, suchy kaszel, katar, stany zapalne zatok, trądzik (wewnętrznie!).
Przeciwwskazania: ciąża, choroba wrzodowa (zdania podzielone), zapalenie ślepej kiszki, zapalenie nerek.
Objawy przedawkowania: podrażnienie nerek, białkomocz, krwiomocz, podrażnienie
przewodu pokarmowego, nudności, wymioty, biegunka.
Odwar: 2 łyżki owoców zalać 2 szkl. wody; gotować 3-5 minut; odstawić na 20 minut; przecedzić; osłodzić miodem. Pić 4 razy dz. po 100 ml; dzieci ważące 10-15 kg - 14 ml, 16-20 kg - 22-28 ml, 21-25 kg - 30 ml, 26-30 kg -37-42 ml, 31-35 ml - 44-50 ml, 36-40 kg - 51-57 ml, 41-45 kg - 58-64 ml, 46-50 kg - \65-71 ml, 51-55 kg - 72-78,5 ml, 4 razy dz.
Owoce można zaparzyć w mleku, a następnie osłodzić miodem (nieżyty układu oddechowego, kaszel, przeziębienie itd.).
Nalewka jałowcowa - Tinctura Juniperi (jałowcówka): pół szkl. mielonych owoców zalać 400 ml wódki; wytrawiać 14 dni; przefiltrować. Zażywać 3-4 razy dz. po 5-10 ml.
Intrakt jałowcowy - Intractum Juniperi: pół szkl. świeżych owoców zalać 400 ml gorącego alkoholu 40%; wytrawiać 10 dni; przefiltrować. Zażywać 3-4 razy dz. po 5-10 ml; dzieciom podawać w mleku z miodem.
Olej jałowcowy – Oleum Juniperi (stosować do wcierań rozgrzewających, przeciwprzeziębieniowych, przy nerwo-, stawo-, i mięśniobólach oraz przy nieżytach układu oddechowego i przy chorobach zakaźnych - nacierać całe ciało, także przy chorobach zakaźnych): pół szkl. świeżych lub suchych zmielonych owoców zalać 100-150 ml gorącego oleju; wytrawiać 14 dni; przefiltrować. Można też używać jako przyprawy do sałatek i zup oraz tłustych mięs.
Uwaga! Olejek eteryczny jałowcowy (Oleum Juniperi) dostępny w sklepach zielarskich i w aptekach można zażywać na miodzie 3-4 razy dz. po 3 krople (stany zapalne i zakażeniowe układu oddechowego i zatok obocznych nosa).
Samego olejku eterycznego nie stosować do wcierania w skórę trądzikową i łojotokową, nawet w stanie rozcieńczonym.
Niektórzy zalecają go przy trądziku – do wcierań. Niestety wcierany w skórę twarzy i szyi powoduje ropne zapalenie mieszków włosowych.
Olejek jałowcowy można natomiast mieszać z innymi olejkami i stosować do leczenia zmian trądzikowych, oczywiście w odpowiednich zestawach i proporcjach.
Zażywany doustnie (polecam wyciągi wodne z szyszkojagód) działa rzeczywiście przeciwtrądzikowo.
JAŁOWIEC POSPOLITY
Wskazania lecznicze:
wewnętrznie: artretyzm, białkomocz, bolesne miesiączkowanie, cukrzyca, dna, dolegliwości dróg moczowych, kamienie moczowe, nadfermentacja jelitowa, puchlina wodna, reumatyzm, skąpomocz, stwardnienie tętnicze, zmęczenie ogólne i organiczne, upławy białe, nadczynność tarczycy.
zewnętrznie: dermatozy, bóle zębowe, rany (niegojące), owrzodzenie, trądzik, wyprysk moknący, następstwa paraliżu. Można go również używać do dezynfekcji mieszkań.
Jałowiec pospolity (Juniperus communis L.)
Inne nazwy: jodłowiec, cedr, cedr czerwony.
Angielska: Juniper. Francuska: Genevrier commun. Niemiecka: Gemeiner Wacholder. Rosyjska:
Możżewielnik obyknowiennyj.
Chociaż rośnie na glebach jałowych - piaszczystych lub kamienistych (stąd nazwa: jałowiec) - od
niepamiętnych czasów w wierzeniach ludowych uchodził za krzew obdarzony mocą przepędzania
diabłów, upiorów czy przeróżnych zmor dziennych i nocnych.
Iglasta gałązka jałowca noszona w ubraniu, zatknięta za nakrycie głowy lub za święty obraz wiszący
w domu chroniła naszych praprzodków przed czarami.
W średniowiecznych zabobonach wierzono, że okadzenie dymem jałowcowym wnętrza chaty odpędza
„morowe powietrze", a odymienie obory — chroni bydło (wypędzane szczególnie wiosną na paszę)
przed chorobami i wszelkimi urokami.
Jałowiec był również rośliną wróżebną. Jak opisuje to M. Ziółkowska w książce Gawędy o drzewach,
„W dniu świętego Andrzeja panna musiała pobiec o północy do pobliskiego lasu, zanurzyć lewą rękę,
bo od serca, w kolczastą koronę jałowca i mówiąc: „Rwę cię pięcioma palcami, szóstą dłonią, niech
mnie od dziś chłopcy gonią" - urwać jedną gałązkę. Potem, nie oglądając się za siebie, wrócić jak
najszybciej do domu i dopiero tu sprawdzić, co przyniosła. Gałązka zielona wróżyła kawalera, zbrązowiała - wdowca, a całkiem uschnięta - starego dziada".
Swoim zasięgiem Juniperus communis obejmuje całą Europę, Bliski Wschód, Azję Środkową i
Amerykę Północną. W Polsce rośnie powszechnie z wyjątkiem części południowo-wschodniej.
Jałowiec pospolity to najczęściej kilkumetrowy krzew dwupienny, rzadziej drzewo dorastające do 15 m wysokości, o prostym pniu z szarobrunatną korowiną i silnie rozgałęzionymi, mocnymi, giętkimi pędami.
Jego „liście" stanowią ostre, silnie kłujące i wiecznie zielone szpilki osadzone po 3 w okółku.
Owocami są dojrzewające dwa lata kuliste tzw. szyszkojagody o średnicy kilkumilimetrowej, w
pierwszym roku zielone, w drugim (już dojrzałe) niebieskawoczarne z woskowym nalotem, przy
rozgryzieniu początkowo słodkawe — później jednak gorzkawe, korzenne, z posmakiem żywicznym.
I właśnie dojrzałe owoce są surowcem zielarskim.
A jakie zawierają substancje czynne, czyli mówiąc inaczej - leczące? Przede wszystkim olejek eteryczny, a w nim liczne terpeny (m.in. pinen, kadinen, kamfen i najważniejszy - terpinenol), flawonoidy, kwasy organiczne (jabłkowy, mrówkowy, octowy), cukry (glukoza i fruktoza), garbniki, związki żywicowe, gorycze, sole mineralne i witaminę C.
Szyszkojagody jałowca działają moczopędnie i dezynfekują drogi moczowe, pomagają w likwidowaniu
obrzęków spowodowanych niedomogą nerek lub krążenia krwi.
Stosujemy je w celu zwiększenia wydzielania soku żołądkowego, żółci oraz pobudzenia perystaltyki jelit.
Olejek, jeśli wcieramy go w skórę, łagodzi bóle reumatyczne oraz różnorodne nerwobóle.
Napar jałowcowy. I łyżkę rozdrobnionych jagód zalewamy szklanką wrzącej wody i odstawiamy na
około 15 minut, pijemy w ciągu dnia w 3-4 porcjach po jedzeniu dla pobudzenia apetytu i lepszego
trawienia, a także jako środek moczopędny i bakteriobójczy.
Wino jałowcowe. Około 60 g rozdrobnionych owoców zalewamy litrem wina wytrawnego, podgrzewamy do wrzenia na wolnym ogniu, odstawiamy dla zmacerowania pod przykryciem na 3...
[ Pobierz całość w formacie PDF ]