Jałowiec, zioła, zdrowa żywność
[ Pobierz całość w formacie PDF ]
*Jałowiec*
Nazwa łacińska
Juniperus communis
Opis
Wiecznie zielony krzew, występujący na terenie Europy Środkowej. Owoce jałowca (zwanego też Cyprysem) są typowo polską (słowiańską) przyprawą, chociaż jako roślina występuje nie tylko w naszym kraju. Kuliste owoce, zwane szyszkojagodami, dojrzewają w drugim roku, o barwie popielato-niebieskiej, są przyprawą mającą korzenny, słodki smak i ciekawy aromat. Krzew iglasty, osiągający nawet 10 m wysokości, o krótkich szydłowatych liściach i czarnych owocach - jagodach. Występuje zarówno w miejscach otwartych, jak i w lasach, nie rośnie tylko na gruntach podmokłych.
Właściwości
Owoce dla których charakterystyczna jest gorzka juniperyna zawierają spore ilości olejku lotnego, cukry, garbniki, związki żywiczne, gorycze, glikozydy flawonowe, białko, wosk, pektyny oraz inne aktywne substancje i związki organiczne.
Zastosowanie
Nibyjagody jałowca są znane powszechnie jako przyprawa potraw mięsnych, głównie dziczyzny i sosów, przy czym po utłuczeniu są wydajniejsze w smaku. Używa się ich szeroko przy kiszeniu kapusty, produkcji octu ziołowego, marynat, pasztetów, wyrobie konserw rybnych i mięsnych. Jałowca używa się do produkcji wódek jałowcowych. Jałowiec jest szczególnie doceniony w wędliniarstwie, bo dzięki niemu wszystkie wędliny "myśliwskie" uzyskują aromatyczny, korzenny smak i przyjemny balsamiczny zapach.
Ciekawostki
· Owoce jałowca działają również żółciopędnie i pobudzająco na żołądek i wątrobę, dlatego stosuje się go przy różnych zaburzeniach trawiennych. Są stosowane przy depresjach, kłopotach z oddychaniem, trądziku, owrzodzeniu skóry, bólach mięśni oraz w chorobach nerek jako środek moczopędny. Przy artretyzmie, reumatyzmie i wypryskach skórnych zalecana jest kąpiel z młodych gałązek jałowca.
· Zbyt duże dawki są niewskazane, gdyż mogą uszkodzić nerki i powodować nadmierne wydzielanie moczu. Niewskazane jest stosowanie wyciągów jałowca w ostrych chorobach zapalnych przewodu pokarmowego, w zaostrzonej chorobie wrzodowej, w ciężkich chorobach nerek oraz wątroby, a także w ciąży.
· Najkorzystniejszy terminem zbioru owoców jest okres od października do lutego.