Jak przezwyciężyć nieśmiałość i lęk przed otoczeniem Trening, sensus
[ Pobierz całość w formacie PDF ]
Jak przezwyciê¿yæ nieœmia³oœæ
i lêk przed otoczeniem? Trening
Autorzy: Martin M. Antony, Richard P. Swinson
T³umaczenie: Ewa Borówka
ISBN: 978-83-246-0899-7
Tytu³ orygina³
Format: B5, stron: 344
Nie taki lêk straszny
Zwalczanie strachu przed wyst¹pieniami publicznymi
Czerpanie radoœci z przebywania z innymi ludŸmi
Zawieranie nowych przyjaŸni i pielêgnowanie znajomoœci
Stosowanie postawy asertywnej
Opanowanie lêku w sytuacjach autoprezentacyjnych
Obawa i strach to normalne emocje, których od czasu do czasu doœwiadcza ka¿dy z nas.
Jeœli jednak œciska Ciê w do³ku, kiedy musisz odebraæ najzwyklejszy telefon, masz
problemy z wyra¿aniem w³asnego zdania, a t³umy w supermarkecie wywo³uj¹ u Ciebie
uczucie paniki, nale¿a³oby popracowaæ nad oswojeniem w³asnego wewnêtrznego
niepokoju.
Lêk spo³eczny to sk³onnoœæ do bycia spiêtym lub podenerwowanym w sytuacjach
spo³ecznych, co wynika z regu³y ze strachu przed post¹pieniem w sposób krêpuj¹cy
lub niem¹dry, zrobieniem z³ego wra¿enia lub negatywn¹ ocen¹ innych. Dlaczego masz
wci¹¿ czuæ dyskomfort, kiedy umawiasz siê na randkê albo bierzesz udzia³ w prezentacji?
Po co Ci ta bezustanna samokontrola i drêcz¹cy perfekcjonizm? Czas spojrzeæ œwiatu
prosto w oczy i zacz¹æ czuæ siê swobodnie we w³asnym ¿yciu.
Zapomnij o nieœmia³oœci. Od dziœ tylko Twoje ¿ycie ma prawo mieæ rumieñce
Spis treści
Podziękowania
7
Wprowadzenie
9
CZĘŚĆ I
I
STOTA LĘKU SPOŁECZNEGO
Rozdział 1.
Nieśmiałość i lęk społeczny
15
Rozdział 2.
Skąd ten lęk?
49
Rozdział 3.
Mierzenie poziomu lęku społecznego
63
CZĘŚĆ II
J
AK PRZEZWYCIĘŻYĆ LĘK
SPOŁECZNY I
CIESZYĆ
SIĘ ŻYCIEM
Rozdział 4.
Plan zmiany
97
Rozdział 5.
Farmaceutyki stosowane w leczeniu lęku i fobii społecznej
127
Rozdział 6.
Zmiana niepokojących myśli i oczekiwań
145
6
Jak przezwyciężyć nieśmiałość i lęk przed otoczeniem? Trening
Rozdział 7.
Oswajanie lęków za pomocą terapii ekspozycyjnej
193
Rozdział 8.
Ekspozycja na sytuacje społeczne
225
Rozdział 9.
Ekspozycja na przykre doznania
259
Rozdział 10.
Skuteczne porozumiewanie się
277
Rozdział 11.
Utrwalanie postępów i dalsze plany
317
DODATKI
Bibliografia
327
Zalecane lektury
333
Adresy organizacji
337
Zasoby internetowe
339
O autorze
341
2
Skąd ten lęk?
Czynniki biologiczne
Czynniki biologiczne warunkują nasze samopoczucie i zachowanie w takim
samym stopniu, jak emocje i cechy charakteru. W przypadku skrajnych prze-
jawów lęku społecznego do procesów biologicznych uznawanych za czynniki
wpływające na powstawanie lęku zaliczają się: dobór naturalny lub procesy
ewolucji, aspekty genetyczne oraz wahania poziomu określonych neuro-
przekaźników w mózgu. Każdy z tych elementów został omówiony poniżej.
Dobór naturalny
— funkcja ewolucyjna lęku społecznego
W 1994 roku ukazała się książka doktora Randolpha Nessego i doktora
George’a Williamsa pod tytułem
Why We Get Sick: The New Science of Darwi-
nian Medicine
. Główna teza tej książki brzmi następująco: wiele dolegliwości
50
Jak przezwyciężyć nieśmiałość i lęk przed otoczeniem? Trening
nękających człowieka rozwinęło się zgodnie z tymi samymi prawami doboru
naturalnego, które, jak się uznaje, przyczyniły się do rozwoju bardziej „po-
zytywnych” aspektów ewolucji człowieka. Dobór naturalny to proces, w ra-
mach którego przedstawiciele gatunku najlepiej adaptujący się do warunków
środowiskowych mają największe szanse na rozmnażanie, dzięki czemu dany
gatunek stopniowo się rozwija i może przetrwać przez dłuższy czas.
Autorzy książki skupiają się na tym, w jaki sposób szereg kłopotliwych
dolegliwości, takich jak katar sienny, przeziębienie i gorączka oraz ból po-
wodowany przez urazy służy ochronie przed potencjalnym zagrożeniem. Przy-
kładowo, te same mechanizmy, które wywołują alergie, przeziębienia i gorączkę,
mogą pomóc organizmowi w pozbyciu się niebezpiecznych toksyn i wirusów
pasożytniczych. Ból będący wynikiem urazu to znak ostrzegawczy, który
powstrzymuje nas przed wykonywaniem ruchów mogących pogłębić uraz.
Nesse i Williams omawiają także rolę, jaką odgrywa ewolucja i dobór na-
turalny w predysponowaniu człowieka do rozwijania problemów na tle lę-
kowym. Jak już wspominaliśmy w rozdziale 1., reakcja „walka lub ucieczka”
połączona ze strachem i paniką chroni nas przed potencjalnym zagroże-
niem. Kiedy się boimy, nasz organizm zostaje momentalnie zmobilizowany
do stawienia czoła niebezpieczeństwu lub możliwie najszybszej ucieczki od
niego. Wszystkie uczucia, których doświadczamy w stanie lęku (np. przy-
spieszone tętno i oddech, pocenie się, hiperwentylacja itp.) mają na celu
pomóc nam spełnić fizjologiczne wymogi zwalczenia zagrożenia lub salwo-
wania się ucieczką.
Te o r i a , że człowiek rozwinął skłonność do przejawiania lęku społecznego,
nie jest pozbawiona sensu. Człowiek jest istotą społeczną, jest więc w dużej
mierze zależny od otaczających go osób. Nikt z nas nie przetrwałby bez
pomocy innych. W wieku niemowlęcym i dziecięcym jesteśmy całkowicie za-
leżni od rodziców w kwestii pożywienia, schronienia, dobrego samopoczucia
i wykształcenia. W wieku dorosłym także jesteśmy zależni od innych: na przy-
kład od pracodawców, który zapewniają nam środki niezbędne do zdobycia
pożywienia i dachu nad głową. Polegamy także na innych w kwestii budo-
wania domu, produkowania pożywienia, które nabywamy, leczenia naszych
urazów, dostarczania nam rozrywki oraz pomagania nam w zaspokajaniu
większości codziennych potrzeb. Ze względu na tę zależność od innych już
[ Pobierz całość w formacie PDF ]